برنامه های کوتاه مدت
افزایش سرمایه جهت اخذ مجوزهای ضروری
بسیاری از مجوزهای سازمان بورس و اوراق بهادار در مرحله اعطای مجوز فعالیت نیازمند مبلغ مشخصی از سرمایه ثبت شده می باشد که با عنایت به سرمایه فعلی این شرکت مسلما با هر گونه درخواست مجوزی مخالفت صورت خواهد گرفت. این در حالی است که انجام اقدامات اجرایی شرکت از قبیل تجهیز دفتر و نیز جذب نیروهای زبده مرتبط با موضوع فعالیت شرکت نیز نیازمند در اختیار داشتن مبلغی می باشد که بتواند در تامین هزینه های روزمره شرکت و پیشبرد اهداف تعیین شده راهگشا گردد. لازم به ذکر است که سرمایه شرکت در زمان ثبت اولیه یک میلیون ریال می باشد که در سال ۱۴۰۲ به ملبغ ۱۵۰۰٫۰۰۰ میلیون ریال افزایش یافته که امکان درخواست هر گونه مجوز فعالیت در بازار سرمایه را دارا میباشد.
اخذ مجوزهای لازم به عنوان نهاد مالی تخصصی از سازمان بورس و اوراق بهادار
با عنایت به موارد فوق الاشاره، بدیهی است که در صورت طی شدن تشریفات و ترتیبات قانونی افزایش سرمایه شرکت می توان اقدام به اخذ مجوزهای لازم از سازمان بورس نمود تا با همکاری ادارات کل و همکاران معاونت اقتصادی سازمان متبوع در راستای ایفای نقش به عنوان بازوی اجرایی آن سازمان در بازار سرمایه گام های اساسی برداشته شود. در این مرحله با عنایت به ماموریت های محوله از سوی سازمان تامین اجتماعی و به صورت مرحله ای و با درنظر داشتن اولویت های آن سازمان اقدام به اخذ مجوز از سازمان بورس خواهد گردید.
انتقال سهام خرد شرکتهای سرمایه پذیر
یکی از ظرفیت های موجود در بازار سرمایه که بسیاری از صندوق ها و سازمان های تامین اجتماعی و بازنشستگی از آن بهره می گیرند استفاده از فرصت کسب سود ناشی از نوسانات قیمت سهام شرکت ها در بازار سرمایه می باشد. در این راستا این شرکت می تواند به دو طریق کسب انتفاع نموده و با عنایت به مالکیت صد درصدی سازمان تامین اجتماعی در این شرکت، این بخش از سود را به سازمان انتقال دهد که در حال حاضر با توجه به محدودیت های ناشی از محیط قانونی ناظر بر فعالیت سازمان تامین اجتماعی با سرعت و سهولت قابل دستیابی نمی باشد :
با انتقال بخشی از سهام شرکتهای تابعه از قبیل شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی (شستا ) ، شرکت ذوب آهن ، شرکت پتروشیمی شازندو شرکت پتروشیمی لاوان و شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران می توان با نوسانات قیمت این سهام در بورس و فرابورس به کسب انتفاع پرداخت به طوری که در مقاطع رشد قیمت سهام این شرکتها؛ اقدام به فروش صورت گرفته و با خرید سهام این شرکتها در قیمت های پایین اقدام نمود که به نوبه خود می تواند به صورت غیر رسمی بازارگردانی سهام توسط نهاد تحت کنترل مستقیم سازمان تلقی گردد. لازم به ذکر است که بسیاری از صندوق ها و سازمان های بازنشستگی در حال حاضر به نوعی از این ساز و کار بهره می گیرند.
در صورت انتقال بخشی از سهام شرکتهای ذکر شده در بند فوق، علاوه بر اینکه کنترل این شرکتها در اختیار سازمان تامین اجتماعی باقی می ماند، از طریق فروش سهام خرد و سرک این شرکتها در بازار سرمایه می توان اقدام به تبدیل سهام این چند شرکت که علاوه بر تحمیل ریسک بالای صنعت برای شرکت می گردد، بازده نقدی چندان مناسبی نیز به همراه ندارد، به سهام شرکتهای با نسبت تقسیم سود بالاتر نمود. این در حالی است که در این صورت می توان با فروش سهام خرد این شرکتها طیف متنوعی از سهام در صنایع مختلف را به ترکیب دارایی ها اضافه نمود که علاوه بر افزایش سود سرمایه ای و سود نقدی به کاهش ریسک نیز تا حدود زیادی منجر گردیده و بهینه سازی سبد سهام شرکت و متعاقبا سازمان تامین اجتماعی را به دنبال خواهد داشت.
بازارگردانی نمادهای تحت مدیریت سازمان تامین اجتماعی به صورت غیر رسمی بر اساس مطالعات کارشناسی و تعیین ارزش ذاتی سهام
همانگونه که در بندهای فوق ذکر گردید در صورت تجهیز شرکت و جذب نیروهای زبده بازار سرمایه بدون تخصیص منابع نقدی از طرف سازمان و صرفا با انتقال بخشی از سهام خرد شرکتهای تابعه سازمان می توان به صورت دوره ای به ارزیابی و ارزش گذاری سهام شرکتهای تحت کنترل سازمان تامین اجتماعی نموده و به صورت غیر رسمی و از طریق تحدید دامنه نوسان قیمت این شرکتها در بورس و فرابورس ایران به بازار گردانی پرداخته و مانع از نوسانات غیرعادی و خارج از روند کلی بازار سرمایه در این سهام گردید که میتواند آثار بسیار زیادی بر آکچوئری سازمان داشته باشد. به طور مثال با عنایت به ارزش بازار شستا در بورس در حال حاضر به ازای هر یک درصد کاهش قیمت سهام شستا در بازار، ارزش دارایی های سازمان کاهشی حدود سیزده هزار و صد میلیارد ریال به خود می بیند که منجر به اثر کاهشی به همین میزان در آکچوئری سازمان می گردد.
انتشار اوراق اختیار فروش تبعی و استفاده از منابع حاصله به منظور حمایت از سهام شستا
با توجه به اهمیت ارزش بازار سهام شستا (و سایر شرکتهای تابعه در اولویت بعدی) در ترکیب دارایی های سازمان تامین اجتماعی و تاثیر آن در اکچوئری سازمان و متعاقبا تاثیر آن بر منافع بیش از چهل میلیون ذی نفع سازمان در ایران، لزوم حمایت از سهام این شرکت و حرکت قیمت سهام در بازار سرمایه به ارزش واقعی آن بسیار حائز اهمیت می باشد. لیکن محدودیت های مالی پیش روی سازمان و شستا در شرایط جاری مانع از این شده است تا حمایت مناسبی از این سهام در بازار سرمایه صورت گیرد. در این راستا یکی از روش هایی که می توان در جهت دستیابی به این هدف مورد استفاده قرار گیرد انتشار اوراق اختیار فروش تبعی می باشد که کارکردی دوگانه برای سازمان خواهد داشت:
اولاً با انتشار این اوراق عموم فعالان بازار سرمایه و سرمایه گذاران فعلی در سهام شستا این پیام با اهمیت را درک خواهند نمود که کف قیمتی سهم در یک سال آینده تا حدود زیادی توسط سهامدار عمده تعیین گردیده و عزم جدی برای حمایت از این سهم در بازار وجود دارد.
دوماً انتشار این اوراق در بازار سرمایه می تواند منجر به ورود منابع نقدی به سازمان گردیده و خرید حمایتی از این سهم را در دستور کار قرار دهد که به نوبه خود در کنار مورد اول می تواند رشد قیمت سهم در بازار را به همراه داشته باشد.دو مورد فوق الاشاره در کنار هم می تواند تاثیر مثبت و با اهمیتی در ارزش بازار دارایی های و البته بر اکچوئری سازمان و منافع عموم اجتماع فراهم سازد. از مزایای انتشار اوراق فروش تبعی باهدف تامین مالی برای سازمان را می توان چنین بیان کرد:
موجب کاهش ریسک خرید برای سهامداران جزء و جلب اعتماد ایشان می گردد. منجر به افزایش تقاضای خرید و رشد قیمت سهام شستا(و در صورت موافقت سایر شرکتهای تابعه سازمان) در بازار سرمایه می گردد.در مقایسه با سایر روشهای تامین مالی؛ انتشار اوراق اختیار فروش تبعی هم ارزانتر و هم سریعتر صورت خواهد گرفت زیرا به بسیاری از ارکان نظیر مشاور، حسابرس، امین، ضامن، بازارگردان و… نیاز ندارد.حمایت از سهام شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی و تقویت تقاضا برای این سهم دارای چنان اثری می باشد که هریک درصد افزایش قیمت سهام در بازار می تواند منجر به بهبود ۱۲۰۰ میلیارد تومانی در اکچوئری سازمان گردد.
انتشار و فروش اوراق اختیار فروش تبعی ( به همراه فروش سهام پایه) به سرمایه گذاران اقدام نموده و نقدینگی حاصله را در جهت حمایت از سهم مزبور و تقویت تقاضای این سهم و ارتقا ثروت سهامداران شستا از طریق بازارگردانی به نحو مطلوب به کار گیرد. انتشار این اوراق و تامین مالی به منظور بازارگردانی غیر رسمی سهام شستا مستلزم این می باشد که اولا دارایی کافی و دارای ریسک مناسب. به عنوان پشتوانه تامین مالی مذکور معرفی گردد( که این مهم از طریق انتقال سبدی از سهام تحت تملک سازمان تامین اجتماعی به این شرکت قابل مدیریت می باشد.) ثانیا دارایی پایه به تعداد مشخص و براساس حجم تامین مالی مورد نظر در تملک ناشر اوراق قرار گرفته باشد.
تاسیس و راه اندازی صندوق املاک و مستغلات(REITS) با استفاده از دارایی های غیرمنقول سازمان
در صورت اخذ مجوز نهاد مالی از سازمان بورس و اوراق بهادار ایران این شرکت امکان تاسیس و راه اندازه صندوق املاک مستغلات برای سازمان تامین اجتماعی با استفاده از ظرفیت های موجود در املاک و مستغلات این سازمان را خواهد داشت.در این صورت سبدی از دارایی‌های مبتنی بر املاک و مستغلات سازمان به صندوق انتقال و توسط این شرکت مدیریت می گردد به نحوی که سود حاصل از این سبد سرمایه‌گذاری میان سهامداران صندوق سرمایه‌گذاری املاک و مستغلات توزیع می‌شود. سرمایه گذاران این صندوق در صورت عرضه واحدهای این صندوق در بازار سرمایه می تواند به عموم مردم و ذی نفعان سازمان تامین اجتماعی نیز تعمیم یابد که به نوبه خود می تواند منجر به فروش منابع نقدی جدید به سازمان گردد.
لازم به ذکر اینکه این صندوق می تواند بر روی کلیه ساختمانها و املاک و مستغلاتی که قابلیت ایجاد درآمد و گواهی پایان کار معتبر و سند رسمی دارند شامل خرده فروشی، مسکونی، بیمارستانی، اداری، ورزشی و هتل‌ها صورت پذیرد در حالی که انتفاع و بهره برداری از آن در اختیار سازمان حفظ شود. این صندوق در صورت راه اندازی مزایایی به شرح زیر برای سازمان ایجاد می نماید:
مزایای مالیاتی: در صورت رعایت الزامات قانونی، سود تقسیمی REITs از مالیات شرکتی معاف میباشد که این می تواند منجر به ایجاد صرفه جویی مالیاتی برای سازمان گردد.
نقد شوندگی: سهام REITs خصوصاٌ در صورتی که در بورس اوراق‌بهادار لیست شده باشد، بسیار نقدشونده است و امکان عرضه و انتقال آن توسط سازمان و سایر دارندگان واحدهای این صندوق به اشخاص دیگر را فراهم می سازد.
تنوع سرمایه گذاری: REITs امکان سرمایه‌گذاری در مستغلات غیرمسکونی مانند هتل‌ها، مراکز خرید و سایر مستغلات تجاری و صنعتی را فراهم می‌آورد که در نتیجه این امر می توان ترکیبی از دارایی های غیرمنقول سازمان را به عنوان دارایی اصلی این صندوق وارد چرخه فعالیت و تجهیز منابع سازد.
صندوق سرمایه گذاری تامین رفاه کارکنان سازمان
بخش مهمی از منابع سازمان تامین اجتماعی در حال حاضر به مراکز اقامتی و تفریحی اختصاص یافته که هدف آن بهره برداری مجموعه تامین اجتماعی از آنها بوده است. این در حالی است که در صورت استفاده از منابع حاصل از این دارایی ها در طبقات دارایی دارای سودآوری بیشتر می توان بازده بسیار مناسب تری ایجاد نموده و منابع حاصل از آن را به جامعه هدف و بهره برداران این مراکز پرداخت نمود. این امر دارای مزیت هایی به شرح زیر خواهد بود:
- دارایی های غیر مولد سازمان که در این مراکز بلوکه شده است را آزاد نموده و به صورت منابع نقدی در اختیار سازمان قرار می دهد که استفاده از آن در سایر طبقات دارایی ها و سرمایه گذاری ها می تواند سود مناسب تری برای سازمان ایجاد نماید.
پرداخت بخشی از این درآمدها به جامعه هذف و بهره برداران این مراکز می تواند آزادی عمل و حق انتخاب بیشتری برای کارکنان و ذی نفعان سازمان ایجاد نماید زیرا انتخاب مراکز تفریحی و اقامتی از مراکز تحت تملک سازمان خارج می گردد.
- بخشی از این مراکز که دارایی شرایط مناسبی می باشند به عنوان دارایی قابل استفاده در صندوق املاک و مستغلات مورد استفاده قرار گرفته و کارکرد دوگانه ای برای سازمان ایجاد می نماید به طوری که می تواند بخشی از آن در صورت عرضه واحدهای صندوق املاک و مستغلات به عموم سرمایه گذاران به صورت نقدی به سازمان بر گردد در حالی که مدیریت آن در مجموعه سازمان تامین اجتماعی حفظ گردد.
این امر از دو طریق توسط این شرکت قابل انجام می باشد:
- نمایندگی سازمان تامین اجتماعی در امور احصاء دارایی های واجد شرایط، ارزش گذاری و عرضه و فروش این املاک به نفع و به نام سازمان تامین اجتماعی و انتقال منابع حاصل شده به یک صندوق سرمایه گذاری مشترک تحت نظارت سازمان تامین اجتماعی و سازمان بورس و اوراق بهادار ایران که دارای شفافیت و پاسخگویی کامل و نظارت و ارزیابی عملکرد مناسب خواهد داشت.
- مدیریت این دارایی های به صورت دارایی های مورد استفاده در صندوق املاک و مستغلات که امکان بهره برداری از این دارایی ها در عین استفاده از این مراکز را فراهم خواهد ساخت.
مدیریت شرکتهای ماموریتی و مدیریتی سازمان
تعداد زیادی از سهام شرکتهای ماموریتی در حال حاضر به صورت مستقیم تحت مالکیت سازمان تامین اجتماعی می باشد که مستلزم صرف وقت و انرژی بسیاری برای سازمان می باشد. در صورت تامین موارد ذکر شده در بندهای فوق الاشاره، ظرفیت منابع انسانی و کارشناسی این شرکت می تواند با همکاری ادارات کل و همکاران معاونت اقتصادی سازمان متبوع به پیگیری موارد اجرایی آن شرکتها تخصیص یافته و هم افزایی قابل توجهی را برای مجموعه به همراه داشته باشد که این امر از دو طریق قابل انجام می باشد:
- انتقال مالکیت: به صورت انتقال سهام کنترلی آن شرکتها که منجر به انتقال کلیه وظایف اجرایی و البته تعهدات و مسئولیت های قانونی و نظارتی شرکتهای مذکور به این شرکت می گردد.
- وکالت مدیریت: در این صورت حفظ مالکیت این شرکتها در سازمان منجر به حفظ تعهدات و مسئولیت های این شرکتها در سازمان می گردد لیکن اقدامات اجرایی و مدیریتی در این شرکت پیگیری می گردد.
ارائه خدمات اجرایی در بازار سرمایه و تحلیل و بررسی متغیرهای اثر گذار
علاوه بر موارد ذکر شده در بندهای فوق الاشاره می توان ظرفیت های موجود در بخش منابع انسانی را به نحوی تامین نمود که کلیه خدمات قابل ارائه در بازار سرمایه را در این شرکت متمرکز نمود. در این حوزه اقدامات اجرایی بخش تامین مالی سازمان تامین اجتماعی از بازار سرمایه علی الخصوص انتشار اوراق تامین مالی می تواند با همکاری ادارات کل و همکاران معاونت اقتصادی سازمان متبوع در این شرکت پیگیری گردد. این در حالی است که در این بخش می توان خدماتی از قبیل گزارشگری مالی و سرمایه گذاری در حوزه بازار سرمایه نیز در کنار سایر اقدامات شرکت ارائه گردد.